Plan daltoński choć ma ponad 100 lat, to w odniesieniu do realiów szkolnych w Polsce nadal nowoczesny model edukacyjny, który kładzie nacisk na samodzielność, odpowiedzialność, współpracę i refleksję uczniów. W tej koncepcji, nauczyciel staje się przewodnikiem i mentorem, podczas gdy uczniowie mają swobodę w eksplorowaniu i zdobywaniu wiedzy. Ważnym aspektem planu daltońskiego jest przestrzeń edukacyjna, która powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb uczniów, wspierać ich rozwój oraz umożliwiać efektywną naukę poprzez eksperymentowanie i doświadczenie.
Wyzwania założycieli szkół – pomiędzy pasją a realiami
Prywatne szkoły często powstają z pasji i chęci zapewnienia lepszej jakości edukacji, czasem impulsem jest to, że nasze dzieci wkraczają w wiek szkolny. Niestety, bez odpowiedniego przygotowania finansowego i organizacyjnego, te ambitne projekty mogą napotykać poważne trudności. Mamy do czynienia z szkołami, które działają w starych, nieprzystosowanych budynkach, z ograniczoną przestrzenią do nauki i wypoczynku. Małe sale lekcyjne, brak odpowiednich terenów rekreacyjnych czy sal gimnastycznych – to realia, z którymi borykają się niektóre placówki. Pamiętam początki szkoły, którą przez lata prowadziła Ania. Na szczęście ówczesny właściciel miał budynek, co na początku jest bezcenne. Do tego duże przestrzenie wokół budynku, dostęp do sali gimnastycznej i basenu na terenie kampusu. Potem jest wyzwanie ze znalezieniem kadry, ale na tym nie będę się dzisiaj skupiał, zostawimy to na inny mail.
21 konkretnych pytań – 21 praktycznych odpowiedzi – wszystko podane jasno, przystępnie i bez zbędnego teoretyzowania.
Dzięki tej publikacji dowiesz się m.in.:
– jak rozmawiać z rodzicami i zachęcać ich do wspólnego działania?
– jak pobudzić motywację wewnętrzną dziecka?
– jak uczyć współpracy bez przymusu?
– jak wdrażać plan daltoński?
Konsekwencje dla uczniów i nauczycieli.
Jednym z niezaprzeczalnych atutów prywatnych placówek są mniejsze zespoły klasowe. Współczesne potrzeby edukacyjne dzieci, często różniące się od naszych sprzed 50 lat, związane są też z różnego rodzaju deficytami, jakie dostajemy od cywilizacji. Pierwsze tygodnie w inkubatorach, nienaturalne porody, wszechobecny smog i chemia w pożywieniu to tylko kilka czynników, przez które dzieci zapadają na różnego rodzaju „zespoły”. Jeśli do tego dołożymy trudności w odnalezieniu się w gronie rówieśniczym, nic dziwnego, że rodzice ratują swoje dzieci posyłając do niepublicznego sektora edukacji, a czasem wiążąc się z edukacją domową.
Dzieci, choć w mniejszych grupach, są jednak często „ściśnięte” w niewielkich pomieszczeniach, co przypomina bardziej chów klatkowy niż środowisko sprzyjające nauce. Nauczyciele, choć w zasadzie nie muszą podlegać ministerialnym siatkom płac, też często muszą zrezygnować z karty nauczyciela, dającej im pewne przywileje, na rzecz trochę wyższych wynagrodzeń. Ale przecież nie chodzi tylko o kilkudziesięcioprocentową różnicę w płacy. Tacy nauczyciele, dyrektorzy, zmagają się często z brakiem możliwości rozwoju, brakiem funduszy na szkolenia, udział w konferencjach i kursach.
Głównym motywatorem do pracy dla człowieka jest świadomość rozwoju, więc muszą to uwzględnić dyrektorzy i organy prowadzące. Bez tego same warunki pracy nie sprzyjają budowaniu zespołu nauczycielskiego, który z pasją i zaangażowaniem podchodzi do edukacji młodych ludzi. Jeśli tego nie zapewnimy oszukujemy rodziców, bo oferując im za pieniądze edukację ich dzieci, nie powinniśmy skupić się tylko na mniejszych klasach, pakiecie zajęć popołudniowych etc. Najważniejszym aktywem jest teraz nauczyciel.
Przykłady dobrej praktyki
Jednakże, istnieją również szkoły prywatne, które pokazują, że inna rzeczywistość jest możliwa. Nie znam ich wiele, pewnie ta lista mogłaby się wydłużyć. Szkoły takie jak BLOOM z Wolsztyna, czy Szkoła KOM z Milicza, stanowią przykłady placówek, które zapewniły najpierw odpowiednie zasoby, zapewniając godziwe warunki zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli. W tym lokalowe. Szkoły z długoletnią tradycją, takie jak Szkoła STO w Warszawie, również pokazują, że trwała jakość edukacji jest osiągalna, jeśli ma odpowiednie zasilanie w kapitał ludzki a na czele stoi charyzmatyczny Lider.
Przestrzeń edukacyjna a plan daltoński
W kontekście planu daltońskiego, przestrzeń edukacyjna jest kluczowym elementem, który wpływa na efektywność procesu nauki. Nie chodzi też o to, aby szkoła była tylko „kopią domu”, w którym mieszkamy, wypoczywamy, spędzamy czas z rodziną. Ważne jest, aby stworzyć środowisko, w którym dzieci mogą łatwo eksplorować wiedzę, poznawać świat i rozwijać kompetencje społeczne. Warto zatem zaprosić do współpracy architektów wnętrz, terapeutów i specjalistów od edukacji, aby stworzyć przestrzeń, która będzie wspierać rozwój uczniów zgodnie z założeniami planu daltońskiego. W niektórych placówkach, które odwiedzamy najwięcej zmian wymagają przestrzenie a dopiero potem podejście nauczycieli czy rodziców. Ale każdy przypadek jest indywidualny i w konsultacjach 1 na 1 pomagamy dyrektorom przejść ten proces. Jeśli jesteś zainteresowany/a doradztwem w tym zakresie, skontaktuj się z nami np. przez formularz kontaktowy na dole strony.
I co dalej?
Edukacja w planie daltońskim i wyzwania stojące przed prywatnymi szkołami to tematy, które wymagają głębszej refleksji i świadomego podejścia. Ważne jest, aby pamiętać, że edukacja to nie tylko przekaz wiedzy, ale także stworzenie odpowiednich warunków dla rozwoju młodego człowieka. Dążenie do zapewnienia jakościowej edukacji powinno iść w parze z odpowiednim przygotowaniem finansowym i organizacyjnym placówek edukacyjnych. Poruszyłem dzisiaj trudny temat, bo kwestie finansowe w edukacji to często temat bolesny. Trzeba jednak o tym mówić, bo nawet najwspanialsze projekty upadają, albo nie rozwijają się zgodnie z założeniami z powodów finansowych.
Zachęcam Cię do dyskusji i dzielenia się własnymi doświadczeniami. Czekam na Twój komentarz czy opinię w odpowiedzi na tego maila.
Robert Sowiński
Przewodniczący Rady Fundacji Plandaltoński.Pl,
Wydawca portalu plandaltonski.pl,
Właściciel Wydawnictwa SOR-MAN,
Dyrektor Centrum Edukacji Daltońskiej Plandaltonski.pl
