Jak zmieniać edukację? Doświadczenia z przedszkola daltońskiego.
Edukacja przedszkolna, kluczowa dla rozwoju dziecka, często wymaga gruntownych zmian, by lepiej odpowiadać na potrzeby współczesnych dzieci i rodziców. W rozmowie z nauczycielkami i dyrektorką przedszkola certyfikowanego w planie daltońskim poruszono ważne kwestie dotyczące transformacji w edukacji. Oto najważniejsze wnioski i refleksje.
Od pakietów do kreatywności – droga do zmiany
Proces odchodzenia od pracy z pakietami edukacyjnymi w przedszkolach wymaga odwagi i systematycznego działania. Nauczycielki wspominały, jak początkowo wprowadzano zmiany w jednej grupie, aby przetestować nowe podejście. Z czasem kolejne grupy przedszkolne zaczęły korzystać z autorskich materiałów przygotowanych przez zespół nauczycieli.
Kluczowym elementem tej transformacji było stworzenie wspólnej bazy materiałów wirtualnych, dostępnych dla wszystkich członków zespołu. Dzięki temu współpraca stała się bardziej efektywna, a nauczyciele mogli korzystać z gotowych narzędzi, dostosowując je do potrzeb swoich grup.
Plan daltoński – filary i praktyka
Plan daltoński opiera się na czterech filarach: samodzielności, odpowiedzialności, współpracy i refleksji. W praktyce oznacza to wprowadzenie takich narzędzi, jak:
- Tablica zadań – dzieci planują swoje aktywności i samodzielnie oznaczają wykonanie zadań.
- Zasady współpracy – praca w parach i grupach rozwija kompetencje społeczne oraz umiejętność dzielenia się odpowiedzialnością.
- Nauka poprzez doświadczenie – nauczyciele rezygnują z gotowych kart pracy na rzecz praktycznych działań, które angażują dzieci w odkrywanie, eksperymentowanie i tworzenie.
Przestrzeń przyjazna dziecku
Ważnym krokiem w realizacji planu daltońskiego było przekształcenie przestrzeni przedszkolnej. Z sal usunięto nadmiar kolorowych dekoracji i zabawek, aby stworzyć spokojne, jasne środowisko sprzyjające koncentracji. Wszystkie materiały edukacyjne zostały umieszczone na wysokości wzroku dziecka, co umożliwiało swobodny dostęp i wspierało samodzielność.
Inspiracje z Finlandii
Nauczycielki miały okazję odwiedzić placówki edukacyjne w Finlandii. Szczególnie doceniły minimalistyczne, naturalne przestrzenie oraz nacisk na praktyczne umiejętności i samodzielność dzieci. Dzieci w Finlandii korzystają z narzędzi, które pozwalają im na samodzielne odkrywanie świata, np. tablicy z rybkami do nauki systemu dziesiętnego. To pokazuje, że edukacja daltońska może być wzorem także dla innych systemów.
Praktyczne działania w sali i na świeżym powietrzu
Rozmowa obfitowała w przykłady kreatywnych aktywności, takich jak:
- Ścieżki sensoryczne – wypełnione naturalnymi materiałami, jak piasek, drewno czy kamienie.
- Zabawy plenerowe – poszukiwanie i przetwarzanie darów natury, np. budowanie domków dla zwierząt z liści i patyków.
- Eksperymenty – dzieci samodzielnie tworzyły masy sensoryczne czy angażowały się w proste doświadczenia chemiczne.
- Własnoręcznie wykonane pomoce – wykorzystanie materiałów recyklingowych do budowania narzędzi edukacyjnych.
Rola rodziców w zmianach
Kluczowe dla sukcesu wdrażanych zmian było zaangażowanie rodziców. Regularne spotkania, prezentacje efektów pracy dzieci oraz otwarta komunikacja pomogły przekonać rodziców, że rezygnacja z pakietów edukacyjnych na rzecz kreatywnych działań jest krokiem w dobrym kierunku.
Edukacja poprzez zabawę
Najważniejszym wnioskiem z rozmowy było podkreślenie, że dzieci najlepiej uczą się przez zabawę. Nauczycielki zauważyły, że edukacja oparta na aktywnościach praktycznych i naturalnym odkrywaniu świata rozwija nie tylko wiedzę, ale także kompetencje społeczne i emocjonalne.
Podsumowanie
Praca bez pakietów, ale z planem daltońskim, pozwala na większą elastyczność i twórcze podejście do edukacji. Dzieci uczą się samodzielności, odpowiedzialności i współpracy w środowisku, które sprzyja ich naturalnemu rozwojowi. To nie tylko możliwe, ale i konieczne, by dostosować edukację do wymagań współczesnego świata.
Poniżej link do wywiadu na YouTube, a jeśli nie chcesz aby ominęły cię kolejne odcinki tej serii, po prostu zasubskrybuj nasz kanał.
