Rada Dziecięca w PM 152 w Łodzi.

„Jeśli szanujemy dziecko i podążamy za jego
możliwościami to może ono zrobić więcej,
niż od niego oczekujemy, a wszystko, co dziecko
potrafi – nauczycielowi zrobić nie wolno”.
Helen Parkhurst

Pomysł powołania Rady Dziecięcej w naszym przedszkolu pojawił się 6 lat temu. Wtedy również zmieniłyśmy nasze podejście do nauczania. Zamiast nauczać postanowiłyśmy pokazać dzieciom jak się uczyć. Najbardziej zależało nam na tym, aby nauczyć dzieci polegania na sobie, dać im możliwość podejmowania własnych inicjatyw oraz nauczyć samodzielności zarówno w działaniu jak i myśleniu.

Postanowiłyśmy wprowadzić do naszego przedszkola elementy „codziennej demokracji”, pozwolić dzieciom na wzięcie władzy i odpowiedzialności za obszary codziennego życia w grupie i zapewnić im możliwość aktywnego tworzenia własnego „małego” świata, w którym żyją.

Najważniejszym elementem naszej pracy stała się zmiana podejścia do dziecka i potraktowania go jako podmiotu sprawczego, dziecka traktowanego poważnie, jako człowieka w pełni.

Opieramy się na przekonaniu, że „nie ma dzieci – są ludzie”  jest zaufanie do dzieci, wiara w ich wiedzę i umiejętności, wiara że dzieci są zdolne do podejmowania decyzji, choć dorośli tę zdolność często im odbierają. Ciągle pracujemy nad tym, aby dzieci miały taką świadomość, że mogą coś zaproponować, zmienić, że nie tylko my dorośli jesteśmy tymi osobami, które kierują, czasami narzucają różne rzeczy,  by wiedziały, że mają prawo głosu i że ich głos jest  brany pod uwagę.

A jak to się zaczęło? Na jednej z rad pedagogicznych dyskutowałyśmy na temat w jaki sposób kształtować u dzieci samodzielności, refleksyjności, odpowiedzialność i to właśnie wtedy padł pomysł o powołaniu przedstawicieli, którzy reprezentowaliby poszczególne grupy. Zainspirował nas program ekologiczny, który był realizowany we wcześniejszych latach w naszym przedszkolu. Wtedy też został utworzony Klub Detektywa Biedronki. Posiadał on swój regulamin, herb, harmonogram działań a także Prezesa. W założeniach było podejmowanie przez dzieci inicjatyw ekologicznych. Jak to zwykle bywa część nauczycieli zapaliła się do tego pomysłu, a część była sceptyczna. A czy to się uda? Jak to zrobić? Jak zmotywować dzieci do działania?  Czy warto wychodzić przed szereg?

Zapaleńcy postanowili działać. Wybrałyśmy spośród chętnych nauczycieli 2 opiekunów Rady Przedszkolnej. Opiekunowie oddelegowali uprawnienia nauczycielom z poszczególnych grup i zobowiązali ich do przedyskutowania/porozmawiania z dziećmi nt.:
Jakimi cechami powinny charakteryzować się dzieci, które będą reprezentować ich grupy?
W dalszej kolejności wspólnie ustaliliśmy zadania Rad Grupowych. Propozycje dzieci nas zadziwiły.

Oto cechy, które powinien posiadać kandydat do Rady Grupowej;

• przestrzeganie wspólnie ustalonych zasad, odwaga, odpowiedzialność, otwartość, śmiałość, sprawiedliwość, chęć niesienia pomocy innym 

Zadania Rady Grupowej:

• Pomoc innym dzieciom oraz paniom (nauczycielom, pomocom nauczycieli, woźnym) 
• Dawanie dobrego przykładu 
• Rozwiązywanie problemów wśród dzieci
• Reprezentowanie grupy 

Wybory do Rady Grupowej w naszej społeczności odbywają się w sposób jawny. Każde dziecko ma prawo zaproponować kandydata do rady. Dzieci wskazują  troje, czworo czasem pięcioro kandydatów, następuje głosowanie. Zdając sobie sprawę, że głosowanie jest strasznie  nieprzyjemne (dlatego że jak ktoś jest przegłosowany, to musi zmierzyć się z porażką), poszukiwałyśmy innych sposobów podejmowania decyzji, takich jak dyskusja i dochodzenie do konsensusu. Głosowanie zaś wykorzystujemy jedynie do ustalania kolejności.

Liderem Rady Grupowej zostaje dziecko z największą ilością głosów, zastępcami zaś kandydaci, którzy uplasowali się na  2 i 3 miejscu. 

Wybory do Rady Przedszkolnej odbywają się na pierwszym spotkaniu Rad Grupowych. To z tej 12stki dzieci wybieramy Prezesa Rady , dwóch zastępców oraz protokolanta.

Wyboru dokonują dzieci z poszczególnych Rad Grupowych, opiekunowie rady oraz Dyrektor przedszkola. Wybory mają charakter uroczysty i oficjalny. Odbywają się w sposób jawny i kończą  złożeniem ślubowania w obecności Pani Dyrektor.

Na pierwszym spotkaniu wspólnie ustalamy kompetencje oraz regulamin Rady Przedszkolnej. Spotkania odbywają się średnio raz w miesiącu lub częściej, wszystko zależy od potrzeb. W naszym przedszkolu są 4 grupy mieszane wiekowo (3 – 6 lat) oraz grupa trzylatków, która w spotkaniach Rady Przedszkolnej bierze udział dopiero w drugim semestrze, raczej jako obserwatorzy. 

Ostatnie spotkanie dotyczyło Międzynarodowego Dnia Klocków Lego oraz Balu Karnawałowego. Rada zaproponowała wewnątrzprzedszkolny konkurs na „ Najlepszego budowniczego” oraz ustaliła regulamin konkursu. Przedstawiciele grup omówili również tematykę Balu.

Warto wspomnieć, że przedstawiciele rady często pełnia rolę rozjemców, mediatorów, negocjatorów podczas rozwiązywania „małych” problemów w grupie. I nierzadko stają przed dylematem, czy stanąć po stronie kolegi, czy pokrzywdzonego. Raz im się udaje rozstrzygnąć konflikt, raz nie, ale najważniejsze, że podejmują próbę i robią to coraz lepiej.

Pomysł powołania Rady Dziecięcej sprawdził się w 100 %. Stała się ona nieodłącznym elementem w misji i wizji naszego przedszkola. Tworzymy i nadal będziemy tworzyć warunki sprzyjające aktywnemu i świadomemu uczestnictwu dziecka w procesie uczenia się, gwarantujące satysfakcjonujące przekraczanie progów na drodze jego emocjonalnego, społecznego i edukacyjnego rozwoju.

Wybór Rady Grupowej

Autor: Elżbieta Zaleta