Centrum Edukacji Daltońskiej Plandaltonski.pl

Z planem daltońskim pod pachą – czyli jak usamodzielnić dziecko w szkole – Margareta Pierzchalska
Jak wychować samodzielne dziecko?

26 maja br. miałam przyjemność podzielić się swoim doświadczeniem dotyczącym planu daltońskiego ze studentami Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji w Poznaniu na II Seminarium Innowacyjnej Praktyki w naukach społecznych będącym pod hasłem Edukacja Alternatywna.

Tematem mojego wystąpienia była koncepcja planu daltońskiego, jednakże z naciskiem na samodzielność dziecka w szkole, którą zaobserwowałam.

Czy dziecko 6-7 letnie może się samodzielnie uczyć? Tak. Jeśli mu na to pozwolimy. Kiedy mu zaufamy i wsłuchamy się w jego potrzeby. Plan daltoński to nie metoda, nie nauczanie, to sztuka uczenia się. Dziecko staje przed wyborem, czego chce się uczyć i kiedy chce się tego uczyć. W pełni ponosi odpowiedzialność za to, co wybierze i wykona. Pracuje samodzielnie. Czasami zmierzy się z pracą we dwoje lub większą grupą. Zaczyna wówczas współpracować, ale czasami przecież nie wyjdzie, wtedy zadaje sobie pytanie. Dlaczego? Zastanawia się. Dokonuje refleksji.

Czasami należy oddać ster i dać możliwość dziecku popłynięcia dalej samemu.

Jedni mówią, że plan daltoński to metoda indywidualna pracy ucznia, drudzy że styl życia, mnie przekonuje stwierdzenie, że to wpływ na życie.

Czy samodzielność dziecka wygląda w ten sposób?

Z pewnością nie. Zarówno w domu jak i szkole.

Pozwólmy dziecku działać, próbować, eksperymentować, obserwować, zadawać pytania. Zaufajmy mu.

W mojej grupie 5-6 latków jeszcze w oddziale przedszkolnym tzw. zerówce została wprowadzona tablica zadań. Dzieci miały do wyboru zadania z zakresu pisania, czytania, liczenia, twórczego działania oraz logicznego myślenia – te dwa ostatnie bardzo często do wykonania w parze daltońskiej. Zadanie ukończone dziecko odkładało do specjalnych teczek a następnie dokonywało refleksji na temat stopnia trudności zadania, czy sprawiło mu ono problem, czy też nie w skali tzw. buźkowej (zielona, żółta i czerwona). Miało to na celu przygotowanie dzieci do samooceny w klasie I.

Kolejnym działaniem była całoroczna nauka jazdy na łyżwach. Dzieci jeździły raz w tygodniu na lodowisko. Obawy rodziców były ogromne zarówno w kwestii samej jazdy jak i przygotowania – ubrania, rozebrania, spakowania się. Nauka jazdy na łyżwach poszła wyśmienicie, często z pomocą koleżanki i kolegi, podobnie z czynnościami wokół siebie. Ich zadaniem było się ubrać, schować swoje rzeczy (a które to moje?), nie zapomnieć zabrać. Zgubiłeś, poszukaj. Poproś innych o pomoc. Zdarzały się potknięcia, ale one dawały naukę na kolejny raz. W klasie I było już doskonalenie nauki jazdy na łyżwach i sama radość z nabytych umiejętności.

Wszystko, co może zrobić dziecko, nauczyciel nie może robić.

Dowodem na to, było nocowanie w szkole, a tak naprawdę przygotowanie go przez dzieci. Oczywiście mogłyśmy z Paniami przygotować wszystko na drugim piętrze, wynieść ławki z Sali, wstawić materace, przywitać dzieci i wnieść im bagaże na górę. Nie. One fantastycznie poradziły sobie same. Wniosły bagaże na górę, a ciężkie (bo kołdra, jasiek, przytulanka i plecak na kolejne dzień lekcyjny), same ustaliły jak poustawiać ławki by zajęły jak najmniej miejsca, poukładały materace i pościeliły swoje „łóżka”. Po nieprzespanej nocy, należało przygotować sale na poranne lekcje.  Złożyć śpiwór, koc. Jak? Tak. Pokażę Ci. Cudowna współpraca.

Czas gonił, udało się. Dzieciom.

Byłam z nich bardzo dumna. Oni mieli satysfakcję.

Dając wiarę w siebie, dzieci stają odpowiedzialne.

Wszelkie działania skłaniają do refleksji.

Podjęte działania zainspirowanie koncepcją planu daltońskiego, stały się stylem życia, a raczej stylem pracy mnie jako nauczyciela, tym samym uczyniła już moich wychowanków samodzielnymi 7-8 latkami.

Pozwalam i ufam.

Margareta Pierzchalska

Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej w Szkole Podstawowej nr 7 w Poznaniu

Literatura:

H.Parkhurst „Wykształcenie według planu daltońskiego”, Warszawa 1928

A.Sowińska, R.Sowiński „Od nauczania do uczenia się – nasz plan daltoński”, Łódź 2017

H.Wenke, R.Rohner „Pedagogika Planu Daltońskiego, Łódź 2011

Ilustracje :

Zdjęcia autorki

Ilustracja 1 i 2 Katarzyna Niewiadomska www.niewiadomska.com