Jakie są największe wyzwania we wdrażaniu planu daltońskiego w Polsce?

Wdrażanie planu daltońskiego w Polsce to zadanie wymagające i złożone. Pomimo rosnącej popularności tej koncepcji edukacyjnej, nauczyciele, dyrektorzy i całe społeczności szkolne napotykają na liczne wyzwania. Część z nich to naturalny ludzki odruch na zmianę, który pojawia się niezależnie czy dotyczy to metod pracy, sposobów zarządzania placówką, czy na przykład wynikający ze zmian w kierownictwie. Dzisiaj chcielibysmy zebrać te wszystkie tematy w jednym miejscu, aby móc je lepiej zrozumieć i jednocześnie odnieść do swojej sytuacji. Być może ktoś już sobie z tym poradził i wystarczy tylko dotrzeć do tej osoby? A oto najważniejsze z nich, choć kolejność nie jest tu istotna, a pojęcie „najważniejsze” jest tylko naszą interpretacją.

Zmiana mentalności i kultury edukacyjnej

Jednym z pierwszych, jakie przychodzą namyśl, wyzwań jest zmiana mentalności nauczycieli, uczniów i rodziców. Tak, ta triada jest ważna, aby nie pomijać nikogo z części tego „układu”. Tradycyjny model nauczania, w którym nauczyciel pełni rolę autorytarnego przekaziciela wiedzy, jest głęboko zakorzeniony w polskiej edukacji. Plan daltoński, kładący nacisk na samodzielność, odpowiedzialność i współpracę uczniów, wymaga od nauczycieli roli przewodnika i facylitatora, co jest dużą zmianą w porównaniu do tradycyjnych metod nauczania​ (Plandaltonski)​. Akceptacja tej roli to nie tylko proces jaki zachodzi w głowie nauczyciela. Z tą zmianą muszą też pogodzić się rodzice, którzy pamiętają model edukacji, w którym sami uczestniczyli. I choć nie zawsze mogą mieć dobre wspomnienia, to wychodzą z założenia, że skoro oni sobie poradzili, to ich dziecko również. Mamy jednak zupełnie inne czasy, zagrożenia, potrzeby, również emocjonalne.

Przygotowanie nauczycieli

Efektywne wdrożenie planu daltońskiego wymaga dobrze przygotowanych nauczycieli, którzy są zaznajomieni z jego założeniami i metodami. Niestety, nie wszystkie szkoły mają dostęp do odpowiednich szkoleń i materiałów. Konieczne jest inwestowanie w rozwój zawodowy nauczycieli, aby mogli oni skutecznie realizować założenia planu daltońskiego​ (Plandaltonski_W_Polsce)​​ (Plandaltonski_w_Śmiglu)​. Trudno doszukiwać się też podobnych sytuacji, kiedy mamy na przykład doświadczonych nauczycieli w radzie pedagogicznej. Czasami to doświadczenie pozwala dużo łatwiej przejść proces adaptacji do nowej metody uczenia. Bywa jednak i tak, że zakorzenione zwyczaje stoją jako przeszkoda, kiedy w planie daltońskim należy oddać więcej odwowiedzialności i wolności uczniowi. Obawa przed utratą autorytetu bywa zgubna w tym procesie.
Kiedy mamy młodą kadrę, wydawałoby się otwartą na nowe propozycje, pojawiaja się braki w wykształceniu, które czasem paraliżują takiego nauczyciela, który powinien odrzucić szablony, przewodniki metodyczne, nierzadko podręcznik ( np w przedszkolu!) i bazować na kompetencjach. Jeśli tylko jest nastawiony na rozwój, przy wsparciu dyrekcji i bardziej doświadczonych kolegów szybko nabędzie nowe umiejętności. A co jeśli prezentuje inną postawę?

Wsparcie ze strony rodziców

Świadome zaangażowanie Rodziców w edukację dzieci i ich wsparcie jest niezbędne dla sukcesu planu daltońskiego. Często jednak brakuje im wiedzy na temat tej metody i jej korzyści, co może prowadzić do sceptycyzmu i oporu. W związku z tym, szkoły muszą aktywnie angażować rodziców, informować ich o założeniach planu daltońskiego i zachęcać do współpracy w realizacji jego celów​ (Plandaltonski)​. Jeśli wcześniej nauczyciele nie zbudowali marki eksperta od edukacji w oczach rodziców, każda nowa idea będzie miała trudne kiełkowanie. Dlatego tak ważna jest kolejność w przygotowaniu procesu wdrożenia. Więcej na ten temat znajdziesz w tym webinarze: LINK

Infrastruktura i zasoby

Wprowadzenie planu daltońskiego nie wymaga specjalnej infrastruktury i zasobów, choć warto i tutaj odrobić lekcje. Szkoły muszą być wyposażone w przestrzenie edukacyjne, które sprzyjają samodzielnej i grupowej pracy uczniów. Kreatywne podejście pozwoli ci nawet w typowych budynkach jakie są w Polsce, stworzyć sprzyjające warunki. Coraz bardziej obecne interaktywne tablice, różnorodne pomoce dydaktyczne i odpowiednio zaaranżowane sale lekcyjne, będą „trzecim” nauczycielem. Choć jak zawsze przydałyby się dodatkowe fundusze na modernizację infrastruktury szkolnej, to plan daltoński nie wymaga specjalistycznych pomocy edukacyjnych, które nalezy uwzględnić w budżetach szkolnych. To raczej uzupełnienie tego, co już jest, niż rewolucja.​ (Jak_dziś_wygląda_plandaltonski)​.

Oceniane i ewaluacja

Tradycyjne metody oceny, takie jak testy i egzaminy, nie pasują do filozofii planu daltońskiego, który promuje indywidualne podejście do uczenia się i rozwijania umiejętności praktycznych. Wprowadzenie alternatywnych metod oceny, które będą bardziej zgodne z założeniami planu daltońskiego, stanowi duże wyzwanie. Nauczyciele muszą nauczyć się, jak monitorować postępy uczniów w sposób bardziej zindywidualizowany i skoncentrowany na procesie uczenia się​ (Plandaltonski)​​ (Plandaltonski)​. Dobra wiadomość to taka, że uczniowie, którzy byli w planie daltońskim, mają dużo większe poczucie własnej wartości i pewność siebie, więc dobrze też radzą sobie w czasie egzaminów. Miejmy jednak tę refleksję, że egzamin nie sprawdza wiedzy lecz odporność na stres.

I co dalej?

Wdrożenie planu daltońskiego w Polsce wiąże się z wieloma wyzwaniami, które obejmują zmiany w mentalności i kulturze edukacyjnej, przygotowanie nauczycieli, zaangażowanie rodziców, zapewnienie odpowiednich zasobów oraz wprowadzenie nowych metod oceny. Pomimo tych trudności, sukcesy w szkołach, które z powodzeniem implementują ten plan, pokazują, że warto podjąć ten trud. Korzyści dla uczniów, takie jak większa samodzielność, odpowiedzialność i umiejętność współpracy, mogą przynieść długofalowe pozytywne efekty dla całego systemu edukacyjnego w Polsce.

Wykorzystanie doświadczeń innych szkół i ciągłe doskonalenie metod może przyczynić się do skuteczniejszego wdrażania planu daltońskiego na szerszą skalę. Dostępne szkolenia zarówno stacjonarne jak i online, zapewniają wystarczające zasoby do poznania i zastosowania planu daltońskiego w praktyce przedszkolnej i szkolnej. Placówkom, które na dłużej chcą zaprzyjaźnić się z tą koncepcją, Fundacja Plandaltoński.PL oferuje pomoc i wsparcie swoich konsultantów oraz prowadzących placówkie z planem daltońskim w Polsce.