Centrum Edukacji Daltońskiej Plandaltonski.pl

Jakie popełniamy błędy przy wdrażaniu planu daltońskiego?

Plan daltoński, stworzony przez Helen Parkhurst na początku XX wieku, to bardzo otwarte podejście edukacyjne, które kładzie nacisk na samodzielność, odpowiedzialność, współpracę i refleksję. W zasadzie jeśli skupimy się na tym, aby podczas edukacji dziecka w przedszkolu czy szkole uwzględnić te filary, to można powiedzieć, że pracujemy według tej metody. Ale czy to aż takie proste? Schody się zaczynają, kiedy zastanawiamy się co to znaczy samodzielność w szkole, czy jak wdrażać refleksję. Okazuje się, że nie każdy nauczyciel umie sobie z tym poradzić. Najczęściej powodem jest brak wcześniejszego przygotowania zarówno mentalnego jak i merytorycznego. Najlepiej byłoby na chwilkę zapomnieć o zasadach jakie stosowano dotąd, ale przecież nigdy nam się tak nie uda wszystkiego z marszu wymazać z pamięci. Choć metoda ta zyskuje coraz większą popularność, nadal jej wdrożenie w szkołach napotyka na różnorodne trudności i pułapki. Nie boimy się pisać o wyzwaniach, bo jeśli zaczniemy coś robić z powodu mody, lub rozkazu przełożonego, to możemy unieszczęśliwić zarówno nauczyciela jak i dzieci. Poniżej przedstawiam najczęstsze błędy, które szkoły/przedszkola popełniają przy wdrażaniu planu daltońskiego.

Niewłaściwe zrozumienie teorii, czy raczej filozofii planu daltońskiego.

Zacznijmy od braków w edukacji. Tak, musimy sobie to powiedzieć wprost, że zanim ruszymy nawet na plac manewrowy, musimy popracować nad teorią zarówno mechaniki pojazdu jak i przepisów ruchu drogowego. Obecnie jesteśmy w całkowicie lepszej sytuacji, niż jeszcze 10 lat temu, kiedy o planie daltońskim dowiadywaliśmy się ze źródeł zagranicznych, lub od nielicznych nauczycieli w Polsce, którzy mieli okazję podglądać edukatorów holenderskich. Jednym z najczęstszych błędów jest brak pełnego zrozumienia teorii i filozofii stojącej za planem daltońskim. Nauczyciele i dyrektorzy często ograniczają się do powierzchownego zapoznania się z koncepcją, co prowadzi do błędnego wdrożenia metod. Zawsze powinniśmy odnieść doświadczenia innych do kontekstu kraju, czasów, jak i struktury systemu edukacyjnego. Więcej pisałem o tym TUTAJ

Szkolenia nauczycieli czyli konferencje, webinary, szkolenia zamkniete.

Skuteczne wdrożenie planu daltońskiego wymaga dobrze przeszkolonego personelu. W przedszkolu dotyczy to całego personelu oraz zapoznanie z koncepcją rodziców. Nauczyciele muszą być odpowiednio przygotowani do pracy w nowym systemie, co często wymaga dodatkowych szkoleń i warsztatów. Dobrze przygotowany nauczyciel już po kilku tygodniach widzi efekty zmiany, głównie w kontekście zaangażowania i radości dzieci z pracy nad swoim rozwojem. Nie chciałbym za długo pisać o błędach w sposobie poznawaniu metody, zwrócę uwagę tylko na jeden element. Jeśli w toku edukacji personelu, trener przekazuje jedynie informacje o tym jak powstawał plan daltoński oraz jakie pomoce edukacyjne są wykorzystywane we wspieraniu filarów daltońskich, to jest to nie tylko niewystarczająca wiedzą do zastosowania jej w praktyce. Jeśli zaczniemy od pomocy edukacyjnych to na nich skończymy, samemu też utkniemy w martwym rozwojowym punkcie. Powinniśmy poznać mechanizmy jakimi rządzi się plan daltoński, a pomoce edukacyjne, wizualizacje, to jedynie wsparcie w procesie uczenia się dziecka, dostosowane do wieku i poziomu edukacyjnego. Pamiętaj, że plan daltoński został opracowany z myślą o dzieciach starszych, więc koncentrowanie się na pomocach edukacyjnych to ślepa uliczka.

Nieelastyczność w dostosowywaniu metod

Plan daltoński zakłada indywidualne podejście do ucznia, co oznacza, że metody muszą być dostosowywane do jego potrzeb i możliwości. Szkoły często popełniają błąd, starając się wdrożyć jednolite rozwiązania dla wszystkich uczniów, co jest sprzeczne z duchem tej metody. Brak elastyczności i personalizacji prowadzi do ograniczenia efektywności planu daltońskiego. Helen Parkhurst kładła bardzo duży nacisk na to, aby prezentować swoją koncepcję jako bardzo elastyczne podejście, bo wiedziała, że jedynie w ten sposób uda jej się dotrzeć ze swoim przesłaniem do różnych kultur, na różne kontynenty, co jak wiemy z historii doskonale jej się udało. Dlatego też plan daltoński dobrze się rozumie z innym koncepcjami wywodzącymi się z nurtu Nowego Wychowania, co widać też w polskich placówkach edukacyjnych.

Niedostateczne zaangażowanie rodziców moze być jak opóźniony zapłon.

Wdrażanie planu daltońskiego wymaga współpracy nie tylko nauczycieli, ale także rodziców. Często jednak szkoły nie angażują rodziców w wystarczającym stopniu, nie informują ich odpowiednio o zmianach i nie zapraszają do aktywnego udziału w procesie edukacyjnym. Brak wsparcia ze strony rodziców może osłabić skuteczność wdrożenia planu daltońskiego. W niektórych przypadkach może więc uniemożliwić. Prawdą jest, że to w zdecydowanej większości nauczyciele wiedzą wiecej na temat edukacji, nie możesz jednak zawsze występować ex-katedra. Dlatego tak ważne jest zbudowanie marki eksperta w oczach rodziców, zbudowanie zaufania w relacjach, aby w odpowiednim momencie przedstawić korzyści dla dziecka jak i rodziców. Potem warto nakreślić plan wdrożenia i wskazać zadania, jakie można realizować w domu, aby efektywność edukacji była większa. Nie zapominaj jednak, że plan daltoński nie musi w każdym elemencie być dopasowany do ucznia. Nie każdy umie korzystać z autonomii, ale dzięki planowi daltońskiemu masz więcej czasu dla dzieci o specjalnych potrzebach.

Pośpiech zawsze jest złym doradcą

Próba wdrożenia planu daltońskiego w zbyt krótkim czasie może prowadzić do wielu problemów. Szkoły, które nie dają sobie i swoim pracownikom wystarczająco dużo czasu na adaptację, mogą napotkać na opór i trudności w implementacji. Stopniowe wprowadzanie zmian jest kluczowe dla skutecznego wdrożenia metody. Proces wdrożenia w klasie to co najmniej rok. W przedszkolu może trwać to dłużej. Pamiętaj, że to nie wyścigi, wszystko przyjdzie w swoim czasie, bylebyś tylko realizowała swój plan. Nie porónuj się do koleżanek czy do innych placówek, bo nikt nie ma takiego samego epsołu klasowego jak ty.

Niewłaściwe zarządzanie zasobami i brak ewaluacji.

Wdrożenie planu daltońskiego często wiąże się z koniecznością zmiany organizacji przestrzeni szkolnej oraz zakupem nowych materiałów edukacyjnych. Nie jest to na szczęście kosztowny materialnie system, większe koszty ponosimy podczas naszej wewnętrznej przemiany. Warto też zaplanować w budżecie pieniądze na cykl szkoleń, konsultacje, materiały online, które będą pomagały nauczycielom na przykład po szkoleniach w placówce. Jedno czy dwa krótkie spotkania w trenerem nie załatwi sprawy. Zawsze możesz nawiązać z nami kontakt i poradzić się w tej kwestii. Brak odpowiedniego zarządzania zasobami może prowadzić do problemów logistycznych i finansowych. Z naszej strony zawsze staramy się optymalnie do oczekiwań i możliwości zaproponować jakieś rozwiązanie. Szkoły powinny dokładnie planować i zarządzać swoimi zasobami, aby zapewnić płynne i efektywne wdrożenie planu daltońskiego.

Plan daltoński kładzie duży nacisk na refleksję i systematyczną ocenę postępów. Szkoły, które nie wprowadzają regularnej ewaluacji swoich działań, nie są w stanie monitorować skuteczności wdrożenia i wprowadzać niezbędnych korekt. Brak refleksji i oceny prowadzi do stagnacji i utraty potencjalnych korzyści z zastosowania planu daltońskiego. Nie wystarczy spotkać się na kilka godzin, bo dopiero w działaniu pojawiają się pytania. Dlatego warto się do tego przygotować i oczywiście mieć komu te pytania zadawać.

We wrześniu rozpoczniemy nabór do 10 edycji kursu. 

Jeśli jesteś zainteresowany/a dołączeniem do kursu w jesiennej edycji lub chcesz sprawdzić co ten kurs może ci dać,  wejdź na  www.daltononline.pl i zobacz opinie uczestników poprzednich edycji.

36- godzinny kurs z pedagogiki planu daltońskiego zakończony certyfikatem ukończenia to  dostęp online na rok plus podręcznik użytkownika (95 stron) do pobrania w pdf.


Placówki zainteresowane szkoleniem kilku czy więcej nauczycieli prosimy o kontakt na info@plandaltonski.pl

Co dalej?

Wdrożenie planu daltońskiego w szkołach to proces wymagający starannego planowania, odpowiedniego szkolenia i zaangażowania wszystkich stron. Niewłaściwe zrozumienie teorii, brak odpowiedniego szkolenia nauczycieli, nieelastyczność w metodach, niedostateczne zaangażowanie rodziców, zbyt szybkie tempo wdrażania zmian, niewłaściwe zarządzanie zasobami oraz brak systematycznej ewaluacji i refleksji to najczęstsze błędy, które mogą utrudniać skuteczne wdrożenie tej metody. Unikając tych pułapek, szkoły mogą lepiej wykorzystać potencjał planu daltońskiego, wspierając rozwój samodzielnych, odpowiedzialnych i kreatywnych uczniów.

Jeśli chcesz pozbyć się wątpliwości, skontaktuje się z nami w celu bezpłatnej konsultacji, po której łatwiej ci będzie podjąć decyzję. Skorzystaj z zakładki kontakt i podaj skąd jesteś oraz numer telefonu, a skontaktujemy się tak szybko jak to możliwe (KONTAKT)

Robert Sowiński

Fundacja Plandaltoński.PL

Autor i wydawca książek i kursów online na temat planu daltońskiego.