Wzór człowieka w liberalnym stylu wychowania

Zasada aktywizmu i samodzielności została wkrótce przeniesiona na teren szkoły średniej. Nauczycielka amerykańska Helen Parkhurst z miasta Dalton wpadła na pomysł , by znieść tradycyjne klasy szkolne, podział godzin, lekcje, dzwonki. Wprowadziła gabinety przedmiotowe, pracownie, w których dziecko miało zgromadzone pomoce i lektury, dostawało zadania miesięczne do samodzielnego wykonania, zaliczając przedmiot na egzaminie. Powstał w ten sposób tzw. plan daltoński, zwany też planem pracy laboratoryjnej, będący całkowitym zaprzeczeniem szkoły tradycyjnej.

W 1925 roku w USA sformułowano zasady programowe systemu liberalnego wychowania przeciwstawiając się praktyce represyjnej starej szkoły. Wskazano na potrzebę :

– rozwijania dziecka od wewnątrz a nie formowania go od zewnątrz
– zaspokajania potrzeb i zainteresowań dziecka w obecnym życiu a nie przygotowywanie go do życia dorosłych w przyszłości
– umożliwiania spontanicznego wyrażania siebie a nie przekazywanie dotychczasowego dorobku kultury
– angażowania się dziecka w czynnościach spontanicznych a nie zmuszanie do metodycznego opanowania nauki
– rozwijania własnego doświadczenia a nie tylko przyswajania podawanego materiału
– budzenia niezadowolenia z istniejącego porządku społecznego a nie przystosowywania dziecka do niego
– dyscyplinowania dzieci przez pozwalanie na robienie tego co im się podoba a nie narzucania im karności zewnętrznej.