Ten artykuł stanowi w formie transkrypcji podsumowanie rozmowy z Dorotą Dziamską, która miała miejsce w 2020 roku i może być inspiracją dla nauczycieli, rodziców i wszystkich, którzy pragną wspierać dzieci w ich rozwoju. Mamy nadzieję, że pomimo proponowanych zmian w podstawach programowych, to co powstałą dla przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej nie zostanie zastąpione niczym nowym, bo mamy bardzo dobre podwaliny dla edukacji najmłodszych
Wprowadzenie: Edukacja w przedszkolu jako fundament rozwoju
Prowadzący: Dzisiejszym gościem naszego spotkania jest Dorota Dziamska, ekspertka w dziedzinie edukacji wczesnoszkolnej, autorka licznych publikacji, twórczyni podstawy programowej dla przedszkola i klas 1-3 i propagatorki „Edukacji przez ruch”. Doroto, witamy serdecznie i dziękujemy, że zgodziłaś się podzielić z nami swoją wiedzą i doświadczeniem.
Dorota Dziamska: Dziękuję za zaproszenie! To wspaniale, że mamy okazję rozmawiać o edukacji przedszkolnej, ponieważ to właśnie tutaj zaczyna się wszystko. Przedszkole to miejsce, gdzie kształtują się pierwsze nawyki, umiejętności społeczne i ciekawość poznawcza. To ogromna odpowiedzialność, ale także szansa na zbudowanie solidnego fundamentu dla dalszej nauki.
Edukacyjne mity i rzeczywistość
Prowadzący: Zacznijmy od tematu, który wzbudza wiele kontrowersji – pakiety edukacyjne. Wielu nauczycieli podkreśla ich zalety, ale też wskazuje na pewne ograniczenia.
Dorota Dziamska: To prawda. Pakiety edukacyjne to narzędzie, które może być pomocne, ale niestety często jest wykorzystywane jako jedyne źródło wiedzy. Problem polega na tym, że wiele materiałów edukacyjnych jest projektowanych w sposób szablonowy, bez uwzględnienia potrzeb indywidualnych dzieci. Na przykład pisanie po śladzie – to zadanie, które z pozoru wydaje się rozwijające, ale w rzeczywistości pomija kluczowy aspekt: samodzielność dziecka.
Rozwijanie motoryki i planowania ruchu
Prowadzący: Skoro mówimy o pisaniu, dlaczego według Ciebie tak istotne jest rozwijanie motoryki u dzieci?
Dorota Dziamska: Motoryka to podstawa. Nauka pisania nie zaczyna się od kartki papieru, ale od tego, jak dziecko porusza się, jak manipuluje przedmiotami, jak planuje swoje ruchy. Ćwiczenia fizyczne, takie jak skakanie, rzucanie czy rysowanie na dużych powierzchniach, pomagają dziecku rozwijać koordynację i świadomość przestrzenną. Te umiejętności są niezbędne, zanim przejdziemy do nauki pisania liter.
Nauka pisania i czytania – symbioza umiejętności
Prowadzący: Wspomniałaś, że pisanie jest ściśle związane z czytaniem. Czy mogłabyś rozwinąć ten temat?
Dorota Dziamska: Oczywiście. Pisanie i czytanie to procesy, które wzajemnie się wspierają. Uczymy dzieci pisać, by czytały, a czytać – by pisały. To symbioza, która pozwala dzieciom lepiej zrozumieć strukturę języka. Niestety, w wielu przedszkolach pomija się ten związek, skupiając się na jednym z tych aspektów, co może prowadzić do frustracji i braku postępów.
Technologia w przedszkolu: użyteczność czy zagrożenie?
Prowadzący: Jak oceniasz miejsce technologii w edukacji przedszkolnej?
Dorota Dziamska: Technologia to narzędzie, które powinno wspierać, a nie zastępować procesy edukacyjne. Zbyt częste korzystanie z tabletów czy smartfonów może zaburzać rozwój sensoryczny dzieci. Dziecko potrzebuje doświadczeń fizycznych, takich jak dotykanie, manipulowanie czy eksplorowanie, aby rozwijać swoje zmysły i umiejętności poznawcze. Użycie technologii powinno być przemyślane i dostosowane do wieku dziecka.
Edukacja jako przygoda
Prowadzący: Na zakończenie – co chciałabyś przekazać nauczycielom i rodzicom?
Dorota Dziamska: Bądźcie otwarci i twórczy. Dzieci są niesamowite w swojej ciekawości i potencjale. Wspierajcie je, dając im przestrzeń do działania i eksperymentowania. Edukacja to nie tylko nauka, ale też przygoda, którą warto przeżywać wspólnie.
