Wprowadzenie.
Zapraszamy do obejrzenia webinaru w paśmie „Dalton na wieczór” na kanale YouTube.com/PlanDaltonski, który poprowadziła Wiesława Mitulska, konsultantka daltońska Fundacji Plandaltonski.pl. W trakcie tego webinaru autorka przedstawiła swoje spojrzenie na połączenie planu daltońskiego z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu oceniania kształtującego i metody projektów. Plan daltoński stał się dla niej ramą, na której oparła narzędzia, metody i swoje autorskie pomysły. Ten webinar to wynik ponad 30-letniej pracy nauczycielki otwartej na zmiany, uczącej się nowych rozwiązań edukacyjnych i praktykującej to, co napotkała na swojej zawodowej drodze. Nie jest to szablon, który sprawdzi się wszędzie, lecz przedstawienie, jak może wyglądać plan daltoński jako pozytywny impuls dla edukacyjnych doświadczeń i pasji uczenia. Zapraszamy na edukacyjną przygodę z Wiesławą Mitulską i jej planem daltońskim. Poniżej streszczenie webinaru, a na dole maila link do nagrania, w czasie którego Wiesława przedstawiła szerego ilustracji, które jeszcze lepiej zobrazowały wypowiedź autorki.
Robert Sowiński
Dzień dobry, dobry wieczór! Witam wszystkich na daltońskiej wieczorynce w paśmie „Dalton na wieczór”. Nazywam się Wiesława Mitulska i dzisiaj opowiem o swoich doświadczeniach i pracy z planem daltońskim w edukacji wczesnoszkolnej.
Kiedy zapowiadałam wieczorynkę z moim udziałem, chciałam zebrać od Was jak najwięcej pytań i problemów, o których chcielibyście porozmawiać lub dowiedzieć się więcej. Sądząc po pytaniach, będą mnie dziś słuchać i oglądać osoby, które już pracują z planem daltońskim i szukają tylko inspiracji, chcą się upewnić w swoich rozwiązaniach, ale również te, które myślą o wprowadzeniu planu daltońskiego i chcą zebrać jak najwięcej informacji. Dlatego będę dziś opowiadać o planie daltońskim w sposób, który zaspokoi zainteresowania zarówno jednej, jak i drugiej grupy.
Chciałabym zacząć od tego, że moja praca z planem daltońskim to był proces. Proces, dzięki któremu uczyłam się, jak połączyć plan daltoński z innymi rozwiązaniami. Wielokrotnie reflektowałam nad swoją pracą i wycofywałam się z pewnych założeń, które chciałam wprowadzić. Jednym z takich rozwiązań było na przykład wprowadzenie sprawności na wzór sprawności zuchowych do oceniania i samooceny dzieci. Kiedy zaczęłam w ten sposób pracować, szybko przekonałam się, że to nie jest dla mnie i moich dzieci, ponieważ nie otrzymywałam tego, co chciałam – zainteresowania nauką, a nie zbieraniem sprawności jak ocen w dzienniku.
Dziś również opowiem o tym, jak kiedyś plan daltoński uratował mi życie, kiedy dostałam bardzo zróżnicowaną klasę. Jednym z pytań, które otrzymałam, było: jakie są podstawowe zasady tej metody edukacyjnej? Od razu chcę rozwiać wątpliwości i sprostować pewne przekonanie: plan daltoński nie jest metodą. Metoda to przepis, droga prowadząca do celu, obejmująca pewne zasady, które konsekwentnie stosowane dają ten sam efekt. Plan daltoński to coś więcej – to idea, filozofia, spojrzenie na edukacyjny świat i pracę z dziećmi, opierające się na filarach: samodzielność, odpowiedzialność, współpraca oraz refleksja.
W planie daltońskim możemy stosować różne metody: metodę projektu, metodę pytań i doświadczeń, metodę Marii Montessori, czy metodę uczenia dzieci myślenia naukowego. Ważne, aby te metody wspierały filary planu daltońskiego.
Czy mamy typowy dzień w planie daltońskim? Nie ma czegoś takiego jak typowy dzień, ale może być typowy dzień pracy z dziećmi. Każdy nauczyciel może wprowadzić własne rozwiązania, uwzględniając potrzeby i poziom rozwoju dzieci.
Najważniejsze w planie daltońskim to odpowiedzieć sobie na pytanie: po co coś robię? Czy to, co robię, uczy dzieci samodzielności, odpowiedzialności za własną pracę, daje im przestrzeń na refleksję i uczy współpracy? Każdy nauczyciel może znaleźć własny sposób pracy z dziećmi, inspirując się różnymi rozwiązaniami.
Jednym z ważniejszych sposobów na nauczanie dzieci samodzielności i odpowiedzialności jest planowanie wspólnie z dziećmi. To planowanie pozwala dzieciom czuć, że mają wpływ na to, co robią. Ważne, aby dzieci były świadome, czego będą się uczyć i czuły, że mają na to wpływ.
W mojej klasie stosuję różne narzędzia do planowania. Jednym z nich jest tablica do planowania, na której codziennie zapisujemy zadania do wykonania. Umożliwiam dzieciom wybór miejsca i sposobu wykonania zadania, a także współpracę z innymi dziećmi. Dzięki temu uczą się planować, podejmować decyzje i brać odpowiedzialność za swoją pracę.
Plan daltoński sprawdza się także w pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych oraz w grupach zróżnicowanych. Helen Parkhurst, twórczyni planu daltońskiego, stworzyła go właśnie z myślą o pracy w zróżnicowanych i licznych grupach. Umożliwia on uczniom pracę samodzielną, a nauczycielowi – organizowanie pracy tak, aby mógł pomagać tym, którzy tej pomocy potrzebują.
Podsumowując, plan daltoński to idea, która wspiera rozwój samodzielności, odpowiedzialności, współpracy i refleksji u dzieci. Każdy nauczyciel może znaleźć własny sposób pracy, dostosowany do potrzeb i możliwości swoich uczniów, inspirując się różnymi metodami i narzędziami.
Wiesława Mitulska
Fundacja Plandaltoński.pl
